De Chinese wetenschapper die in 2018 de genen van baby’s manipuleerde, zegt nu dat hij ‘te snel’ is geweest met zijn onderzoek. He Jiankui schokte de medische wereld toen hij bekendmaakte dat hij het DNA van een tweeling had aangepast vóór hun geboorte.

De wetenschapper wil in zijn interview met de Britse krant The Guardian niet zo ver gaan om excuses te maken, maar geeft wel toe dat hij achteraf gezien overhaast te werk is gegaan.

Derde baby

De meisjes Lulu en Nana waren de eerste genetisch gemodificeerde baby’s ter wereld. De wetenschapper had de embryo’s van de tweeling aangepast voordat hij ze in de baarmoeder van de moeder plaatste. Hij had de baby’s immuun gemaakt voor het hiv-virus, dat aids veroorzaakt. Later werd bekend dat er nog een derde baby met gemanipuleerd DNA geboren was.

De wetenschappelijke wereld reageerde met afschuw. Het aanpassen van menselijke genen wordt als onethisch beschouwd, vooral wanneer daar geen medische noodzaak voor is. Het zou onaanvaardbare risico’s opleveren voor de proefpersonen zelf en voor hun nazaten, die het aangepaste DNA automatisch erven.

De wetenschapper werd na de bekendmaking ontslagen door zijn werkgever, de universiteit van Shenzhen. In december 2019 werd hij door een rechtbank veroordeeld tot drie jaar celstraf voor ‘illegaal medisch handelen’.

Lezing Oxford

“Ik heb lang nagedacht over wat ik heb gedaan”, zegt He Jiankui in het interview. “Om het in één zin samen te vatten: ik heb het te snel gedaan.” Op de vraag of hij ook spijt had, antwoordde de Chinees: “Ik heb meer tijd nodig om daarover na te denken. Dat is een complexe vraag.”

Volgende maand spreekt de omstreden wetenschapper op de universiteit van Oxford. Daar zal hij verder ingaan op de kwestie.

‘Normaal, vredig leven’

He Jiankui studeerde in China en in de Verenigde Staten, onder meer aan de prestigieuze Stanford University, waar hij zich bezighield met ‘DNA-sequencing’, ofwel het in kaart brengen van het menselijk DNA. In 2012 keerde hij terug naar China.

In het gesprek zegt de Chinees dat hij nog steeds contact heeft met de familie van de tweeling. “Lulu en Nana leiden een normaal, vredig leven en we moeten hen respecteren. We respecteren de privacy van patiënten. Ik stel het geluk van de familie voorop, de wetenschappelijke ontdekking komt op de tweede plaats.”

Ook het derde kind dat later werd geboren, zou ‘een normaal leven’ leiden.

Nieuwe kliniek

De man zou sinds zijn vrijlating weer een kliniek hebben geopend in de Chinese hoofdstad Peking, waar hij werkt aan ‘betaalbare genentherapie voor zeldzame ziektes’, zoals Duchenne spierdystrofie. Hij sluit niet uit in de toekomst opnieuw weer bezig te gaan met klinisch onderzoek (medisch wetenschappelijk onderzoek met menselijke proefpersonen). “Als je je straf hebt uitgezeten, begin je in China opnieuw, met alle rechten.”

Het zou niet voor het eerst zijn dat een omstreden wetenschapper zijn oude beroep weer oppakt. De Zuid-Koreaan Hwang Woo-suk, die in 2006 bekend werd omdat hij claimde een mens te hebben gekloond – een bewering die achteraf vals bleek – was later actief als ondernemer die huisdieren en boerderijdieren kloonde.