Dat concludeert het Financieele Dagblad met zoveel woorden na een uitgebreide analyse. Voor de oorzaak worden verschillende redenen gegeven.

Volgens oud-minister Cees Veerman zijn boeren ‘prijsnemers’. Daarmee bedoelt hij dat ze met z’n allen te veel maken; als er te veel product in de markt is, bepaalt je afnemer immers wie hij zijn inkopen gunt en tegen welke prijs.

Volgens Cor Pierik van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ligt het aan de hoge grondprijzen in Nederland. Die liggen bijvoorbeeld tien keer zo hoog als in Bretagne, een gebied met even goede grond en een even goed klimaat. Dat is een plausibel antwoord want in de tuinbouw – die niet grondgebonden is – wordt in jaren zonder gascrisis uitstekend verdiend, zeker nadat het overaanbod dat rond 2010 was ontstaan is opgeruimd.

Volgens landbouwminister Piet Adema staat de boer ‘alleen’ tegenover de grote verwerkende industrie en supermarkten. Volgens de Wageningse landbouweconoom Harold van der Meulen verdienen boeren te weinig en zijn er daarom geen investeerders die boer willen worden, maar als boeren zo gek zijn hard voor weinig te willen werken dan is er niets aan de hand. En dat doen ze volgens Van der Meulen omdat ze op papier miljonair zijn: hun land is immers duur en daar hebben ze een grote overwaarde op. Voor boerenkinderen is het daarom lastig boer worden: zij moeten al die overwaarde aan hun ouders betalen als ze de boedel overnemen.

Het Financieele Dagblad trekt geen directe conclusie uit deze onderling wat onsamenhangende oordelen. Wie het wel doet, ontdekt dat boeren die niet genoeg verdienen maar wel miljonair zijn, morgen nog hun tent moeten verkopen en het geld in beheer moeten geven aan een goed beleggingsfonds. Ze moeten hun kinderen niet met de boerderij op willen zadelen. Hoe meer boeren stoppen, hoe beter dat is voor de prijs van melk en aardappelen die de overblijvende boeren straks beuren. Als de productie inmiddels niet door het goedkopere buitenland is overgenomen, kunnen hun kinderen dan straks de boerderij wél overnemen. Snap je nu een beetje hoe het werkt volgens landbouwkenners?

Namens het kabinet probeert Adema nu het omgekeerde: hij wil minder land voor boeren (waardoor dat nog duurder wordt) en toch zoveel mogelijk boeren boer laten blijven. Maar die lopen elkaar straks nog jaren voor de voeten.

Het Financieele Dagblad – Landbouw in Nederland lijdt bijna altijd verlies